شانگهای شلوغ‌ترین بندر جهان و یکی از چهار شهر تحت مدیریت مستقیم دولت مرکزی چین است که زیر نظر شورای ایالتی اداره می‌شود. بندر شانگهای در دهانه جنوبی یانگ‌تسه واقع شده است و رودخانه هانگ‌پو از آن عبور می‌کند که با جمعیتی بالغ بر 24 میلیون نفر در سال 2019 به عنوان پرجمعیت‌ترین شهر چین و دومین شهر پرجمعیت در دنیا شناخته می‌شود.
شانگهای یکی از مراکز بزرگ جهانی در زمینه امورمالی، تحقیقات، فناوری، تولید، حمل و نقل و ارسال بار به اقصی نقاط دنیا است که باعث می‌شود بندرشانگهای یکی از شلوغ‌ترین بنادر کانتینری در سطح بین‌المللی باشد.
موقعیت جغرافیایی شانگهای
شانگهای شلوغ‌ترین بندر جهان در سواحل شرقی چین واقع شده است که از شمال با رودخانه یانگ‌تسه و از جنوب با خلیج‌هانگژو در ارتباط است. زمین این شهر حاصل رسوب طبیعی یانگ‌تسه و احیای دوباره آن نتیجه رسوبگذاری مواد رسوبی در آن است. به همین جهت خاک نرم و شن مانندی دارد که باعث می‌شود برای ساخت و ساز آسمان خراش‌ها از شمع‌های بتونی عمیق استفاده شود تا پی ریزی‌های محکمی انجام شده و از فرورفتن شمع‌ها در زمین نرم جلوگیری کند.
شهرداری این شهر علاوه‌بر اداره‌ی شانگهای، اداره جزایر دهانه یانگ‌تسه را برعهده دارد. همچنین فاصله شانگهای از شهرهای پکن و گوانگجو به صورت مساوی است، به طوری که گویی در مرکز این دو قرار دارد. شانگهای از شرق با دریای چین شرقی، از جنوب با ژجیانگ و از غرب و شمال با جیانگ‌سو همسایه است. بندر شانگهای دارای رودخانه‌ها، کانال‌ها، جویبارها و دریاچه‌های زیادی است و به دلیل منابع آبی غنی، به عنوان بخشی از حوضه زهکشی دریاچه تای شناخته شده است.
شمالی‌ترین نقطه شهرداری شانگهای شامل جزیره‌چونگمینگ می‌شود که این جزیره بعد از توسعه در قرن 20ام، دومین جزیره بزرگ در سرزمین جمهوری خلق چین می‌باشد. شانگهای در دشتی آبرفتی واقع شده است، به این ترتیب بیشتر مساحت زمین آن مسطح می‌باشد و ارتقاع متوسط آن به 40 سانتی‌متر می‌رسد. بلندترین نقطه این شهر جزیره‌داژینشان است که با ارتفاع 103 متر در خلیج‌هانگژو قرار دارد.
اقتصاد شانگهای
شانگهای شلوغ‌ترین بندر جهان و نمایش‌دهنده اقتصاد پر رونق چین شناخته شده است. از سال 2019 میلادی، این شهر دارای تولید ناخالص 3.82 تریلیون یوآن معادل 539 میلیارد دلار آمریکا است که چیزی در حدود 4 درصد از تولید ناخالص کشور چین را شامل می‌شود. همچنین سرانه تولید ناخالص داخلی آن 157.138 یوآن معادل 22.186 دلار آمریکا است. شش صنعت بزرگ شانگهای که عبارتند از: خرده‌فروشی، دارایی، فناوری‌اطلاعات، املاک و مستغلات، ماشین‌سازی و تولید خودرو، که تقریبا نیمی از تولید ناخالص شانگهای را شامل می‌شود.
در سال 2019 سرانه متوسط درآمد خالص ساکنان این شهر (منظور از درآمد خالص، درآمدی است که مالیات آن پرداخت شده باشد) حدود 69.442 یوآن معادل 9808 دلار آمریکا بوده است که آن را به یکی از ثروتمندترین شهرهای چین تبدیل کرده است. همچنین این شهر طبق مطالعه‌ی واحد اقتصادی اکونومیست در سال 2017 به عنوان گران‌ترین شهر چین هم شناخته شده است. از سال 2020 میلادی شانگهای با پیشی گرفتن از هنگ‌کنگ، رتبه سِوم را در میان شهرهای ثروتمند جهان، بعد از نیویورک و پکن به دست آورد.
طبق پیش‌بینی‌های انجام شده توسط بخش اقتصاد آکسفورد، تولید ناخالص داخلی اسمی شانگهای در سال 2035 میلادی به 1.3 تریلیون دلار آمریکا می‌رسد که همین امر منجر می‌شود این شهر به عنوان رتبه اول تولید ناخالص داخلی چین را به دست آورد.
در دهه 1930میلادی این شهر لقب بزرگترین و مرفه‌ترین شهر در شرق آسیا را یدک می‌کشید. در سال 1990 میلادی بود که بازسازی این شهر به صورت برق‌آسایی شروع شد. در دو دهه اخیر رشد شانگهای بسیار سریع بود، به طوری که این رشد بین سال های 1992 تا 2008 (تا قبل از بحران مالی 2007، 2008) دو رقمی بود.
تاریخ شانگهای
پس از جنگ جهانی دوم بود که اقتصاد شانگهای جان دوباره‌ای گرفت، به طوری که تولیدات کشاورزی و صنعتی در سال 1949 میلادی با 51.5 درصد رشد مواجه شد و تا سال 1952 میلادی به 94.2 درصد رسید. در آن زمان این شهر شامل 20 منطقه شهری و 10 منطقه حومه‌نشین بوده است. در 17 ژانویه 1958 میلادی جیادینگ، باوشان و شانگهای در جیانگ‌سو بخشی از شهرداری شدند که مساحت را به 863 هزار متر مربع گسترش دادند.
در دسامبر سال بعدی بود که منطقه شانگهای پس از اضافه کردن مناطق اطراف جیانگ‌سو که عبارتند از: چونگمینگ، جینشان، چینگپو، قنگشیان، چوانشا و نانهای، مساحت آن به 5910 کیلومتر مربع گسترش یافت و تقسیمات اداری به 10 منطقه شهری و 10 شهرستان تغییر یافت.
بندر شانگهای به عنوان قلب صنعتی چین با ماهرترین کارگران توانست در دهه‌های 1950 و 1960 میلادی به مرکزی برای چپ های متعصب تبدیل شود. در طول انقلاب فرهنگی (دربین سال های 1966 تا 1976 میلادی) که بیش از یک میلیون نفر از جامعه این شهر را درگیر کرد، 310.000 نفر به نادرست محاکمه شده و چیزی در حدود 11.500 نفر مورد آزار، اذیت و شکنجه قرار گرفته و یا به مرگ دچار شدند.
با همه این فراز و نشیب ها هیچوقت ماشین اقتصادی شانگهای از قافله عقب نماند و توانست نرخ رشد مثبت سالانه خود را حفظ کند.
شانگهای از سال 1949 یکی از تامین کننده‌های مالیات سنگین دولت چین بود، سال 1983 سهم این شهر بر درآمد مالیاتی بیشتر از سرمایه گذاری دریافتی در 33 سال گذشته خود بوده است. با این حال دولت مرکزی از اهمیت حجم مالیات‌های دریافتی غافل شد و برای آزادسازی بازارهای اقتصادی این شهر قدم از قدم برنداشت.
در سال 1990 بود که “دنگ شیائوپینگ سرانجام اجازه داد اصلاحات اقتصادی در این شهر شروع شود، این امر منجر شد که سرمایه‌گذاری خارجی به این شهر سرازیر شده و باعث توسعه آن شود. از سال 2020 شانگهای توسط سازمان شبکه جهانی سازی و تحقیقات شهرهای جهانی در دسته آلفا+ طبقه‌بندی شد و بندر شانگهای را به یکی از ده شهر برتر جهان تبدیل کرد.
