پنجره واحد تجارت فرامرزی یا سامانه EPL برای ترخیص کالا به صورت اینترنتی به وجود آمد و دلیل اصلی ساخت آن تسریع فرایند امور گمرکی و ترخیص در حوزه تجارت کالا است. پس در صورتی که اخیراً برای واردات کالا از چین یا هر کشور دیگری اقدام کرده‌اید و نیاز به کار با این سامانه دارید، در این مطلب از بازرگانی الین همراه ما باشید تا تجارت فرامرزی را از جنبه‌های مختلف بررسی کنیم.
چه زمانی سامانه تجارت فرامرزی یا EPL معرفی شد؟
این سامانه از سال ۱۳۹۲ شروع به کار کرد. اوایل به صورت تستی در یک گمرک مورد استفاده قرار گرفت و بعد از نتیجه‌گیری، در سراسر گمرک‌های ایران از سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی استفاده شد.
سامانه تجارت فرامرزی یا EPL چیست؟
هر شرکت بازرگانی یا وارد کننده کالا در تجارت بین المللی حداقل یک بار هم اسم سامانه تجارت فرامرزی را شنیده است. سامانه EPL جهت ترخیص کالا در بستر وب به وجود آمد تا امور گمرکی و فرایند ترخیص کالا را سرعت ببخشد. سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی از بهترین و مهم‌ترین سامانه‌های کشور در امور ترخیص کالا می‌باشد. کلمه EPL در واقع مخفف ELECTRONIC PACKING LIST بوده که تاثیر زیادی روی اقتصاد ایران داشته است. در سطح کشور این سامانه را به اسم سامانه جامع امور گمرکی می‌شناسند که فرایند مهم ترخیص غیر حضوری کالاهای وارداتی را آسان می‌کند. از جمله کاربردهای این سامانه می‌توان خروج موقت خودرو، صادرات و واردات کالا، دور اظهاری و سایر امور تجارت بین‌المللی اشاره کرد.
روش کار با سامانه EPL
جهت ورود به سامانه وارد آدرس epl.irica.ir شوید و سپس نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید. جهت دریافت رمز عبور و نام کاربری باید به صورت حضوری به یکی از گمرکات اجرایی مراجعه کرده و کد فعال سازی خود را در واحد انفورماتیک تحویل بگیرید. معمولاً برای اشخاص حقوقی کد ملی مدیرعامل به عنوان شناسه ملی شرکت و برای اشخاص حقیقی، کد ملی به عنوان نام کاربری منظور می‌شود.
در مشاوره بازرگانی به افراد تذکر می‌دهیم که شرکت‌ها در کنار نام کاربری و رمز عبور مدیرعامل یک رمز و نام کاربری دیگر هم دارند که نام کاربری آن شناسه ملی شرکت بوده که باید با نام کاربری مدیرعامل لینک شود؛ معمولاً کارایی زیادی نداشته و محدودیت‌های خاصی هم دارد. بعد از ورود به سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی یا EPL می‌توانید امور گمرکی خود را انجام دهید.
علت راه‌اندازی EPL
در گذشته به خاطر اینکه ثبت سفارش کالا و حجم واردات کم بود، با مراجعه حضوری امور ترخیص انجام می‌شد. اما امروزه به خاطر حجم وسیع وارداتی که در سطح کشور انجام می‌شود، ظرفیت مراجعه حضوری برای همه وجود ندارد. از طرفی ترخیص حضوری باعث مشکلات فراوانی از جمله صف‌های طولانی و ازدحام شدید مردم را به همراه داشت. در نتیجه این موارد بررسی کالاها به خوبی انجام نمی‌شد. پس سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی راه‌اندازی شد تا جلوی مشکلات مراجعه حضوری گرفته شود و صاحبان کالا بتوانند امور ترخیصی خود را به راحتی در اینترنت دنبال کنند.
چه امور گمرکی را از طریق EPL می‌توان انجام داد؟
طراحی سامانه تجارت فرامرزی به گونه‌ای است که افراد تازه کاری که اخیراً کارت بازرگانی را دریافت کرده‌اند هم به راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند. وکالت، دور اظهاری ترانزیت، دور اظهاری واردات و … از جمله منوهای موجود در این سامانه می‌باشد.
مزایای سامانه EPL
این سامانه نقش زیادی در تنظیم بازار و کاهش تورم داشته است. بررسی همه کالاهای وارداتی به کشور توسط این سامانه انجام شده و ثبت نام وارد کننده آن صورت می‌گیرد. از طرفی اطلاعات کالا از زمان بارگیری از مبدا در این سامانه قابل دسترسی بوده و از قاچاق کالا و سایر تخلفات بازرگانی جلوگیری می‌شود. بیشتر شدن دقت و سرعت در مبادله‌های گمرکی و به صورت کلی عملکرد خوب این سامانه، تجار زیادی را به خود جذب کرده که این اتفاق باعث افزایش درآمد گمرک با استفاده از سامانه EPL شد.
تفاوت زمان ترخیص با سامانه تجارت فرامرزی
در گذشته زمان مورد نیاز برای ترخیص کالا از کشورهای مختلف به صورت میانگین ۳۰ روز در ایران به طول می‌انجامید. یعنی کسی که با حمل بار هوایی از چین، سرعت انتقال کالا را چند برابر کرده است، باز هم زمان زیادی را برای ترخیص آن از دست می‌داد. اما سامانه EPL باعث شد که ترخیص کالا در کمترین زمان ممکن انجام شده و حتی قبل از ورود کالا آغاز شود. قبل از راه‌اندازی این سامانه، تقریباً باید ۱۰ سند مختلف به گمرک ارائه می‌شد که رسیدگی و بایگانی آنها بسیار دشوار بود. به همین دلیل احتمال گم شدن اسناد یا عدم بررسی آنها توسط بخش اداری گمرک زیاد بود. این سامانه با کم کردن تعداد اسناد توانست مشکلات مربوط به بررسی و ارائه آنها را بهتر کرده و باعث تسریع امور ترخیص شود.
از سوی دیگر سخت بودن فرایند ترخیص کالا و مشکلات بسیار آن، افراد زیادی را به سمت قاچاق کردن هدایت می‌کرد؛ چون که از این راه زودتر می‌توانستند کالای خود را از مرزهای ایران رد کنند. پنجره واحد تجارت فرامرزی با سرعت بخشیدن به تشریفات صادرات و واردات، هزینه‌های تجارت را کاهش داده و مقدار قابل توجهی در هزینه‌های تجاری صرفه‌جویی کرد.
زیرسامانه‌های EPL
از جمله زیر سامانه‌های پنجره واحد تجارت فرامرزی می‌توان به مانیفست الکترونیکی، احراز، کدینگ، سامانه پرداخت متمرکز، ارزش کالا TSC و … اشاره کرد. همه این سامانه‌ها در کنار هم، سامانه جامع گمرکی را ایجاد می‌کنند. پنجره واحد گمرکی EPL-CSW برای ارتباط با صاحبان کالا، بیمه‌ها، شرکت‌ها، سازمان‌ها و اظهار کنندگانی است که میخواهند از خارج گمرک پیگیر امور گمرکی خود باشند. این سازمان‌ها و شرکت‌ها با این روش می‌توانند از سامانه EPL بهرهمند شوند و برای پیگیری امورات خود با کارکنان گمرک ارتباط برقرار کنند.
