اعتبار اسنادی (LC) چیست؟

یکی از روش های مبادله پول میان خریدار و فروشنده که از جمله روش های بین المللی است ، اعتبار اسنادی است؛ این روش به گونه ای است که بانک متعهد می شود بدهکاری خریدار به فروشنده را بپردازد ، این وضعیت زمانی پدید می آید که شخص خریدار ، کالایی را از فروشنده خریداری کند تا بانک بتواند در مقابل پرداخت آن متعهد شود و تا پایان این معامله در تمام مراحل متعهد به پیگیری آن شود.اعتبار اسنادی در سال ۱۹۳۳ توسط اتاق بازرگانی بین المللی تشکیل شد که روشی مدرن در انجام برخی از معاملات است که یک معامله ی کم خطر و دقیق را به جامعه ارائه می دهد. این روش به عنوان یک قانون مدون در اختیار بازرگانان قرار گرفته که امروزه نیز مورد استفاده است.

طرف های اعتبار اسنادی و نقش آنها

برخی از شرایط و طرف های ذینفع در این روش وجود دارند که برای شکل گیری و استفاده از روش LC در بازار های بین المللی و همچنین مبادله و معامله لازم است که هر یک توسط اتاق بازرگانی بین المللی و طبق قوانین و مقرارت تدوین شده عمل نمایند

متقاضی اعتبار اسنادی

متقاضی در این روش می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد که با انجام معاملات ، از بانک معینی تقاضای گشایش اعتبار اسنادی می کند ‌و بانک ذکر شده پس از بررسی های لازم و در نظر گرفتن شرایط متقاضی و تکمیل و دریافت درخواست های متقاضی توسط بانک ، حساب مورد نظر را برای متقاضی ایجاد کرده و متعهد به پرداخت بدهی متقاضی می شوند و امکان پرداخت پول به فروشنده را فراهم می کنند.

بانک گشایش کننده اعتبار اسنادی

بنا به درخواست متقاضی یا به دستور سازمان های دولتی بانک گشایش کننده اعتبار اسنادی، این حساب را طبق قوانین و مقرارت و همچنین دستورالعمل های بیت المللی گشایش می کند ،  نحوه ی پرداخت پول ، طبق قوانین و مقررات به فروشنده می رسد و تا زمانی که این تعهدات انجام نشود، این اعتبار در بانک باقی خواهد ماند.

بانک کارگزار اعتبار اسنادی

یکی از بانک هایی که توسط بانک گشایش کننده ی اعتبار اسنادی انتخاب می شود بانک کارگزار است ، این بانک در کشور فروشنده قرار دارد.

کار بانک کارگزار به این شکل است که اصل حساب، اصلاحات مربوط به فروشنده و همچنین موجودی حساب را چک و بررسی می کند و از بانک اصلی استعلامات لازم را می گیرد ، اگر بانک اصلی  با مشاهده اسناد و اطلاعات اجازه پرداخت به بانک کارگزار بدهد این بانک اقدام به پرداخت مبلغ به فروشنده می کند و اگر بانک اصلی اجازه پرداخت مبلغ را به بانک کارگزار ندهد ،تنها مبادله اسناد را بر عهده خواهد داشت.

در حقیقت بانک کارگزار یک رابط است که بین بانک اصلی و خریدار و فروشنده وجود دارد و همچنین یکی دیگر از وظایف و آن جمع آوری اطلاعات، بررسی اسناد و مدارک فروشنده و خریدار و حساب اعتبار اسنادی است.

بانک تنظیم کننده اعتبار اسنادی

در صورت گشایش اعتبار اسنادی و همچنین انجام مبادله و معاملات بین المللی و پرداخت پول ممکن است بانک دیگری به عنوان بانک تنظیم کننده حضور یابد و بانک کارگزار و اعتبار خریدار را تایید نماید، هنگامی که این تایید نهایی شود آنها خود اقدام به پرداخت وجه کرده و کار انتقال پول را به فروشنده انجام می دهند، لازم است بدانید که در این موارد وجود بانک ثالث ضروری نیست و بررسی اسناد و مدارک و همچنین نقل و انتقال پول توسط خود بانک انجام شود.

ذینفع در اعتبار اسنادی

در اعتبار اسنادی ذینفع می تواند یک شخص حقوقی یا حقیقی باشد و طرف اصلی، خریدار و این شخص فروشنده محسوب شده ، که می بایست طبق قوانین و مقررات و همچنین دستور های صادر شده به نام شرایط حساب اعتبار اسنادی کالایی که به فروش رسیده در مدت مشخص و به واسطه ی قانونی ذکر شده در معامله به خریدار تحویل دهد.

فروشنده ذینفع اعتبار است،که از طریق فروش کالاهای خود آن نفع موردنظری  را که باید، به دست می‌آورد و قطعاً می‌بایست به تعهدات خود پایبند بوده و عمل نماید ، که این کار توسط بانک اصلی و بانک کارگزاری پوشش داده شده و نظارت می شود.

مطالعه بیشتر خرید از سایت های خارجی

شرایط و مقررات اعتبار

از جمله شرایط می توان به مشخصات دقیق کالای فروخته شده ، مبلغ سررسید اعتبار برای حمل و نقل و جابجایی اسناد و کالاها اشاره کرد ، شرایط و مقررات اعتبار ، قوانین و شرایطی است که بین فروشنده و خریدار برقرار می‌شود و هر دو ملزم به اجرای آن هستند و به صورت کلی لازم الاجرا است.

اسناد مقرر در اعتبار اسنادی

برخی از اسناد در اعتبار اسنادی وجود دارد که بدون آنها معامله انجام نمی شود و در این میان پول نیز مبادله نخواهد شد، این اسناد باید توسط خریدار و برخی از آنان نیز توسط فروشنده تهیه گردد و در اختیار بانک اصلی، کارگزار یا بانک تنظیم کننده قرار بگیرد.

گواهی  حمل ، گواهی بازرسی بین المللی، گواهی ساخت، سیاهه تجاری، بارنامه از این دسته از اسناد هستند، هر کدام از این اسناد در محله خاصی بازرسی می شوند و باعث می شود که کالا برای انتقال به مرحله بعدی آماده شود.

خطرات گشایش اعتبار اسنادی برای خریدار و فروشنده

خطر و ریسک در هر معامله و تجارتی وجود دارد، در گشایش اعتبار اسنادی نیز خطرات و ریسک هایی وجود دارد که خریدار و فروشنده را تهدید می‌کند و ممکن است سرمایه آنها را به خطر اندازد ، در ادامه مقاله به برخی از آنها اشاره می کنیم:

۱- از خطراتی که بسیار مرسوم است و ممکن است در این روش از معامله وجود داشته باشد کلاهبرداری و جعل اسناد مربوط به کالا است.

۲-دومین خطری که می تواند نگران کننده باشد، دستکاری در متن خود اعتبار اسنادی است،  البته در سال های گذشته و اخیرا این  مراحل به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و امکان تقلبات و دستکاری متن کاهش پیدا کرده، اما همچنان بهتر است متقاضیان گشایش یک چنین حساب هایی در مورد این اسناد دقت کنند.

۳-یکی از خطراتی که ممکن است افراد را تهدید کند شرایط جنگ و قطع روابط کشورها و تحریم است که در این صورت ممکن است بانک هایی که گشایش را انجام دادند اقدام پرداخت پول یا کالا نکنند، برای همین افرادی که این نوع تجارت را انتخاب می کنند بهتر است قبل از هر معامله  شرایط کشور طرف معامله و همچنین قوانین داخلی و بین المللی کشور خود را در نظر بگیرند ، تا درگیر ضرر نشوند و سرمایه و کالای آن ها تهدید و دچار تلف نشود.

مزیت های اعتبار اسنادی

در این نوع معاملات به دلیل حضور طرف های مختلف ، همه آنها از جمله خریدار ، فروشنده، بانک، دولت و .. از طریق مسئولیتی که بر عهده دارند نفع خود را می برند، مثلاً یکی از مزیت هایی که استفاده از اعتبار اسنادی دارد این است که در این روش معامله برای خریدار، این وضعیت را دارد که می تواند قبل از پرداخت پول به صورت دقیق کالا را مشاهده کند ، سپس سفارش دهد و از خرید خود اطمینان حاصل کند ، و همچنین می تواند اگر کالا مطابق سلیقه و خواستش نبود ، از پرداخت پول امتناع کند ، فروشنده نیز می تواند از پرداخت پول کالایی که تولید کرده مطمئن شود ، زیرا طرف معامله بانک گشایش کننده است که نسبت به مسئولیت خود متعهد است، بانک نیز در این معامله با توجه به خدماتی که در اختیار خریدار و فروشنده قرار می دهند کارمزد دریافت میکند در قبال کالا و سلامت آن تعهد ندارند ، بلکه فقط اسناد کالا را به صورت ظاهری بررسی می کند ، در نتیجه با ارائه برخی از خدمات و دریافت کارمزد سودی را که باید کسب می کند، در نهایت دولت ها با بررسی و نظارتی که برای ورود و خروج ارز و کالا در کشور دارند می توانند در بحث مالیات سهم و سود خود را دریافت کنند.

انواع اعتبار اسنادی

اعتبارات اسنادی وارداتی و صادراتی

اعتبار اسنادی وارداتی آن اعتباری است که خریدار در داخل کشورش برای واردات کالا به دست می آورد و این اعتبارات برای شخص خریدار در داخل کشور خودش اعتبار اسنادی صادراتی محسوب می شود.

اعتبار اسنادی مدت دار

اعتبار اسنادی مدت دار یک ساله است ، یعنی بانک میتواند برای پرداخت پول فروشنده، تا یک سال از زمانی که تعیین شده است، استفاده نماید.

اعتبار اسنادی قابل برگشت

در اعتبار اسنادی قابل برگشت شرایط خاصی حاکم است که مورد وثوق فروشنده نیست، چون در این اعتبار اسنادی خریدار و فروشنده می توانند شرایط گشایش را بدون اطلاع فروشنده تغییر دهد و از آنجا که این نوع تغییرات می تواند به نفع فروشنده نباشد  می‌تواند وارد آن نشود و از پذیرش آن سرباز زند ، به این اعتبار اسناد، اعتبار اسنادی قابل برگشت می گویند.

اعتبار اسنادی غیر قابل برگشت

در این اعتبار اسنادی خریدار و فروشنده قبل از هر نوع تغییری اطلاع رسانی میکنند و بدون اطلاع یکدیگر تغییری در آن ایجاد نمی کنند، همچنین بدون موافقت هر دوی آنها تغییری در این نوع اعتبار اسناد به وجود نخواهد آمد. اکثر فروشندگان از این نوع اعتبار اسناد بیشترین استقبال را میکند چون نمی شود به تنهایی تغییری در آن ایجاد کرد و همچنین معامله ی آنها تضمین شده است.

اعتبار اسنادی قابل انتقال

اعتبار اسنادی قابل انتقال به این شکل است، افرادی که از معامله سود می برند می تواند اعتبار خود را به اشخاص دیگری منتقل نمایند،جالب است بدانید که این انتقال به صورت کامل و یا فقط بخشی از آن است.

اعتبار اسنادی تایید شده

در اعتبار اسنادی تایید شده بانک گشایش کننده یا بانک کارگزار باید از آن را تایید کنند،  همچنین بانک مرکزی کشور گشایش کنند باید این اعتبار اسنادی را تایید کند تا آن مبلغ وجه قانونی و معتبر بیابد.

اعتبار اسنادی ماده قرمز

اعتبار اسنادی ماده قرمز شرایط متفاوت و خاص تری دارد ، در این اعتبار فروشنده می تواند برای ارسال کالاهای خود پیش پرداخت دریافت نماید، علت اینکه این نوع اعتبار اسنادی را ماده قرمز نامگذاری کرده اند این بود که اولین باری که قانون آن را تصویب کرد بانکی که مبلغی را به عنوان پیش پرداخت به فروشنده پرداخت کرد آن را با خودکار قرمز رنگ نوشت و از آن به بعد به این اسناد ، اعتبار اسنادی ماده قرمز می گویند.

حساب اعتبار اسنادی گردان

حساب اسنادی گردان به این شکل است که بعد از انجام هر معامله دوباره آن حساب شارژ شده و برای معامله بعدی آماده می شود در معاملات دیگر نیاز به افتتاح حساب جدید نیست.

حساب اعتبار اسنادی غیر قابل انتقال

همانطور که از نامش مشخص است ، در این گشایش امکان انتقال حساب به شخص دیگری وجود نخواهد داشت ، در معاملات بین المللی هم مبنا بر غیر قابل انتقال بودن است مگر که شرایط خاصی وجود داشته باشد ، برای انتقال حساب تایید بانک مرکزی لازم است .

اعتبار اسنادی نسیه

در اعتبار اسنادی نسیه پرداخت مبلغ معامله  به فروشنده بلافاصله و پس از دریافت کالا انجام نمی شود و فروشنده فرصتی را برای بازپرداخت  در اختیار خریدار قرار میدهد.

بیشتر بخوانید حمل و نقل دریایی از چین

مراحل گشایش اعتبار

۱-در محله اول، خریدار و فروشنده برای گشایش حساب اقدام می‌کند ، لازم است برای این مسئله و معامله توافق کرده باشند پس از توافق اسناد مربوطه را در اختیار بانک گشایش کننده قرار می دهند که ثابت شود معامله ای در حال انجام است، بعد از ارائه اسناد و مدارک درخواست خود را برای گشایش اعتبار به بانک اعلام می کند.

۲-در دومین مرحله لازم است که خریدار اسناد مربوط به کالای مورد نظر خود را به بانک گشاینده ارائه دهد، بانک این اسناد را در اختیار فروشنده قرار می گیرد تا به تولید ، ساخت ، بسته بندی کالا اقدام کند و مطمئن باشد که کالای درخواستی خریدار دارد، بانک گشاینده با ارائه سند خریدار به فروشنده این اطمینان را میدهد.

۳-بعد از اینکه کالای مورد نظر تولید شد از طریق بانک گشاینده به خریدار تحویل داده میشود و مبلغ آن هم از طریق همان بانک به فروشنده پرداخت میشود.

۴-در مرحله چهارم یعنی مرحله آخر خریدار کالایی را که سفارش داده بود از گمرک کشور خودش دریافت میکند و اسناد دریافتی را امضا و به رابط برمی گرداند.

مواردی که ذکر شد بیان ساده از مراحل گشایش اعتبار اسنادی است.